Lễ
An Táng Bà Cố Cha Tổng Đại Diện Bà Rịa
Đời
Kitô Hữu Là một Cuộc Hành Hương về vĩnh cửu
(Kn 3, 1-6; Pl 3, 20-21; Mc 15, 33-39)
Kính thưa cộng đoàn phụng vụ,
Cuộc
đời con người như một cuộc hành hương đi về vĩnh cửu và cái chết của người Kitô
hữu như là kết thúc cuộc hành hương để được về diện kiến với Thiên Chúa và hiệp
thông trọn vẹn với Chúa Ba Ngôi. Hôm nay cộng đoàn chúng ta họp nhau cử hành lễ
an táng cầu nguyện và tiễn đưa bà Cố Anna Lê Thị Miện về quê hương vĩnh cửu. Bà
Cố như một người hành hương, đã hoàn tất cuộc hành hương trần thế đề về nhà Cha.
Chúng ta nhìn lên thập giá Chúa Giêsu và cái chết của Người được Tin mừng Thánh
Marco ghi lại hôm nay; để suy gẫm về cuộc hành hương mà Con Thiên Chúa như người
anh đi trước dẫn cả nhân loại, trong đó có chúng ta, thực hiện cuộc hành hương
đi về nhà Cha trên trời.
Có
thể nói Chúa Giêsu, từ lúc nhập thể làm người, Ngài đã nhập cuộc hành hương. Tin
mừng Thánh Luca ghi lại “khi đã đủ ngày thanh tẩy theo luật Môsê, cha mẹ Chúa
Giêsu liền đem Người lên Giêrusalem để hiến dâng cho Chúa” (Lc 2,22). Như vậy từ
lúc Chúa Giáng Sinh mới khoảng 40 ngày, Chúa Giêsu đã bắt đầu cuộc hành hương
lên Giêrusalem với Đức Mẹ và Thánh Giuse; để rồi từ đó mỗi năm Chúa Giêsu đều
cùng Đức Mẹ và thánh Giuse hành hương lên Giêrusalem. Thánh Luca ghi “Hàng năm
cha mẹ Chúa Giêsu có thói quen lên Giêrusalem để mừng lễ Vượt Qua. Lúc đó Chúa
Giêsu lên mười hai tuổi, ông bà cũng lên theo thói lễ” (Lc 2, 41-42). Và đích
điểm của cuộc hành hương của Chúa Giêsu là Giêrusalem, là Đồi Sọ, là Thập giá,
là đau thương tan nát, là cái chết và về cùng Chúa Cha. Nhưng như viên sĩ quan
đã thốt lên khi nhìn lên thập giá lúc Chúa tắt thở: “quả thật người này là Con
Thiên Chúa”. Chúa Giêsu chính là Con Thiên Chúa, là Thiên Chúa thật: “ Ai theo
ta sẽ có ánh sáng của sự sống” (Ga 8,12), và chúng ta tin vào lời xác quyết của
Chúa Kitô: “khi ta bị treo lên, Ta sẽ kéo mọi người lên với Ta” (Ga 12, 32).
Chính từ thập giá Chúa Kitô, chúng ta nhận được ơn cứu độ. Chúa Kitô đã hành
hương đi vào trong cả cái chết để đưa chúng ta từ trong cõi chết đến sự sống. Đức
Thánh Cha Phanxico trong Tông sắc Spes
non confundit (số 20)
đã diễn giải đoạn thư 1 Thánh Phaolô (1 Cr 15,3-5) như sau: “Chúa
Giêsu đã chết và sống lại là trung tâm đức tin của chúng ta… Đức Kitô đã chết, đã được mai táng,
đã trỗi dậy, đã hiện ra. Người đã vượt qua bi kịch cái chết vì chúng ta. Tình
yêu của Chúa Cha đã phục sinh Người trong quyền năng của Chúa Thánh Thần, biến
nhân tính của Người thành hoa quả đầu mùa vĩnh cửu cho phần rỗi của chúng ta.
Niềm hy vọng Kitô giáo chính là ở điều này: đối mặt với cái chết, nơi mọi sự dường
như chấm dứt, chúng ta biết chắc rằng, nhờ Chúa Kitô, qua ân sủng của Người được
thông truyền cho chúng ta trong bí tích Rửa tội, “sự sống không mất đi, nhưng
được thay đổi”[1],
mãi mãi. Thật vậy, trong bí tích Rửa tội, khi được mai táng với Chúa Kitô,
chúng ta nhận được nơi Người, Đấng Phục Sinh, hồng ân sự sống mới phá vỡ bức tường
sự chết và biến nó thành một con đường đi về chốn trường sinh. Và nếu trước cái
chết, một sự chia ly đau đớn buộc chúng ta phải xa lìa những người thân yêu nhất,
mà chẳng có lời nào an ủi được, thì Năm Thánh Hy vọng sẽ mang lại cho chúng ta
cơ hội tái khám phá, với lòng biết ơn sâu sắc, món quà sự sống mới đã nhận được
nơi bí tích Rửa tội, có khả năng biến đổi bi kịch này”
(Spes non Confundit, 20). Như vậy trong ân sủng của bí tích Thánh Tẩy do Chúa Giêsu
thiết lập bằng chính máu của Người cho chúng ta niềm hy vọng, cho dẫu chúng ta
có trãi qua cái chết chia ly và đau thương.
Bà
Cố Anna Lê Thị Miện sinh ngày 01.01.1920 tại Nghệ An, và mất vào 29.01.2025 (nhằm
vào 01.01.Ất Tỵ), xem ra Chúa cũng cho Bà Cố tuổi thọ tròn đầy và rất đẹp. Sinh
vào đầu năm DL và mất vào đầu năm AL, tròn 105 tuổi, nếu không nói là bước qua
năm thứ 106. Cuộc đời của bà cố, theo lời cha Tổng, có thể nói là một cuộc đời
của một bà mẹ quê nghèo ở Nghệ An, chịu thương chịu khó, thương chồng thương
con, sống đạo đức và kiên vững trong đức tin. Chính vì vậy mà bà cố trãi qua
bao thăng trầm từ Bắc di cư vào Nam như bao người thời bấy giờ, lam lũ vất vã
chăm lo cho gia đình, chăm sóc giáo dục các con nên người và trong đó có một
bông hoa tuyệt đẹp dâng cho Chúa là cha Giuse Tổng Đại Diện. Một bà mẹ quê
nghèo, hiền hòa chân chất, đạo đức. Đây chính là điều mà Đức Thánh cha Phanxico
nhắc đến trong tông huấn Gaudete et Esxultate (Hãy Vui Mừng và Hân hoan - Lời mời
gọi nên thánh trong thế giới hôm nay). Ngài gọi là những vị thánh của đời thường,
những vị thánh sát bên cạnh chúng ta: “Tôi
thích chiêm ngưỡng sự thánh thiện trong cuộc sống kiên nhẫn của dân Chúa: nơi
những bậc cha mẹ đang nuôi dạy con cái với tình yêu thương bao la, nơi những
người nam nữ đang chăm chỉ làm việc để nuôi sống gia đình, nơi người bệnh tật,
nơi các tu sĩ già cả mà lúc nào cũng cười tươi. Nơi những cảnh đời hàng ngày
đang kiên trì tiến tới như thế, tôi nhìn thấy sự thánh thiện của Hội thánh chiến
đấu. Rất thường thì đó là một sự thánh thiện được tìm thấy nơi những người sát
ngay bên nhà chúng ta, những người đang sống giữa chúng ta, đang phản ảnh sự hiện
diện của Thiên Chúa. Chúng ta có thể gọi họ là “tầng lớp trung lưu của sự thánh
thiện” (GE số 7). Nếu
nói bà cố Anna đã thực hiện cuộc hành hương trong suốt 105 năm, thì quả thật
hôm nay, bà đã về tới đích, đã gặp được Đấng Vĩnh Cửu, đã trở về chính “Quê
hương vĩnh hằng”, như đoạn trích thư Thánh Phaolô gởi giáo đoàn Philip trong
Bài đọc 2 hôm nay một lần nữa nhắc nhở chúng ta rằng: “Quê hương chúng ta ở
trên trời, chúng ta mong đợi Đấng Cứu chuộc là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta từ
trời đến, Người sẽ biến đổi thân xác hèn hạ của chúng ta nên giống thân xác hiển
vình của Người…” (Pl 3,20).
Một
cuộc hành hương đúng nghĩa thì không thiếu yếu tố kham khổ hy sinh, hãm mình,
phạt xác để tỏ lòng sám hối: đi chân đất, hoặc đi bằng đầu gối, uống nước lã,
ăn bánh mì khô. Vì thể trãi qua cuộc hành hương trần thế Bà Cố Anna cũng trãi
qua những vất vả khổ đau, nhất là những ngày cuối đời trên giường bệnh. Tuy
nhiên các chị khi chăm sóc bà Cố cho biết rằng, bà Cố vẫn một tinh thần kiên định,
có đau đớn nhưng không hề than vãn, bà Cố âm thầm chịu đựng và đôi khi còn hài
hước, tỉnh táo. Có lần cha Viên[2] vào thăm Bà Cố thấy bà Cố
nằm im lặng nên ngài hỏi “Bà cố có nhớ con không?”, Bà cố vẫn nhắm mắt trả lời:
“Cha có còn đi bán trứng không?” cha
Viên hết hồn luôn: Ôi bà Cố trí khôn còn
minh mẫn quá!. Ngày hôm nay bọn trẻ thường khoe khoan dùng những phương tiện
hiện đại: Ipad, Iphone, chat, Messenger, vẽ hình dùng kỹ thuật AI…Đừng xem thường
Bà Cố, cách đây vài năm khi đã ngót nghét trên 100 tuổi, Bà Cố yếu chân không
đi được nằm một chỗ trên giường, mấy người
con đưa bà Cố cái Ipad, tưởng để giải khoay cho vui sợ bà Cố cứ nằm một chỗ buồn!
Vậy mà ai ngờ được Bà Cố mở trang web của giáo phận trong mùa Covid đi lễ trực
tuyến hàng ngày, thấy Đức Cha dâng lễ còn cho nhận xét: “Đức Cha mình thấy gọn
gàng hơn cha Tổng!”. Trong tuần cuối trước tết con thường đi ban bí tích xức dầu
cho những người già yếu lớn tuổi để các cụ ăn tết cho ngon. Và năm nay ngày 22
trước tết con nhờ thêm vài cha cùng di xức dầu, con đến thăm xức dầu cho bà Cố,
Bà cố thì thào chị Lan nghe được bà Cố nói “đau cái đầu, phải đo huyết áp”. Bà
Cố còn rất tỉnh.
Có
lần cha Tổng có nói với con, Bà Cố từng ước ao được chết trong Năm Thánh. Con
nghĩ Chúa đã nhận lời bà cụ quê nghèo chất phác này, Chúa gọi bà về trong Năm
Thánh. Như thế bà Cố đã hoàn tất cuộc hành hương về nhà cha. Với niềm xác tín
vào Đức Kitô phục sinh, chúng ta tin rằng Bà Cố sẽ được diện kiến Đấng mà muôn
dân hằng trông đợi, Đấng là niềm hy vọng
cho nhân loại như lời của ĐTC Phanxicô trong Tông sắc “Spes non Confundit”: “Đối với mọi người, ước gì Năm Thánh là một thời điểm gặp gỡ
Chúa Giêsu cách sống động và cá vị, Người là “cánh cửa” ơn cứu độ (x. Ga 10,7.9), là “niềm hy vọng của
chúng ta” (x. 1 Tm 1,1),
là Đấng mà Giáo hội có nhiệm vụ phải loan báo luôn mãi, ở mọi nơi và cho tất cả
mọi người”.
Hôm nay chúng ta
cùng cầu nguyện cho Bà Cố và tiễn đưa bà về với Chúa. Người ta nói rằng trên
cuộc đời này, trong những nỗi đau thì nỗi đau mất mẹ là lớn nhất, nỗi đau khiến
một người trở thành mồ côi. Cha Tổng Đại Diện, từ lúc Bà Cố trở bệnh nặng, thì
hầu như ngày nào cha cũng về thăm mẹ một chút. Như lời thơ của Sơn Ca Linh “con
lo không về kịp tối nay”[3]. Con phần nào hiểu được
tâm trạng của cha, mùa xuân này không còn mẹ nữa. Con xin chia buồn với cha.
Bà Cố kính mến! Xin
Chúa dẫn đưa bà Cố về bến thiên đàng, và khi đã về hiệp thông với Chúa xin Bà
Cố đừng quên cầu nguyện cho chúng con. Amen
Lm. GB. Trương
Đình Hà
Vinh Châu 03/02/2025
[1] Sách Lễ Rôma, Kinh Tiền tụng I Thánh lễ cầu cho tín hữu
qua đời.
[2] Cha G.B. Đoàn Văn Viên, Ngài coi họ
Ruộng Tre, là họ lẽ của giáo xứ Vinh Châu, hiện nay là chánh xứ Bình Trung.
Ngài nuôi vịt lấy trừng bán ở các chợ để giúp cho người Dân tộc Ruộng Tre.
[3] Trích bài thơ của Linh mục Sơn Ca
Linh “con lo không về kịp tối nay”.